Historia

O tym, że rynek w Koźlu od wielu lat straszył swoim wyglądem, wiedzą wszyscy, którzy przynajmniej od czasu do czasu tam bywali. Jego długo oczekiwany remont powoli dobiega końca. Czy spełni oczekiwania mieszkańców - to się dopiero okaże. Jak zwykle zdania na ten temat są podzielone.

Ze względu na swoje specyficzne położenie, charakteryzujące się licznymi bagnami i trzęsawiskami wokół grodu oraz wypełnionymi wodą fosami obronnymi, Koźle praktycznie od początku swego istnienia nie należało do zdrowych osad. Mokradła, odrzańskie meandry sprzyjały rozwojowi groźnych dolegliwości.

Baszta Montalemberta to jeden z najcenniejszych zabytków w naszym regionie. Ten piękny, choć nadszarpnięty zębem czasu obiekt z ciekawą historią jest nawet większy od krakowskiego Barbakanu. Jego pasjonatem jest m.in. lokalny architekt Arkadiusz Hasny, który o forcie Fryderyka Wilhelma wie praktycznie wszystko. Jest bowiem w posiadaniu pierwotnej, i co niezwykle istotne, kompletnej dokumentacji budowy tego dzieła fortecznego, które zostało sfilmowane za pomocą drona (materiał filmowy powyżej).

Tegoroczne obchody Święta Policji mają wyjątkowy charakter. W tym roku mija bowiem sto lat od powołania tej jakże ważnej formacji. Warto przy tej okazji wspomnieć, że zręby policji w odrodzonej ojczyźnie współtworzył Wiktor Ludwikowski. To były mieszkaniec Koźla i wysokiej rangi przedwojenny funkcjonariusz Policji Państwowej.

Już jako dziecko doświadczyła wielu nieszczęść i łez. Wraz z matką i siostrą przez kilka lat żyły w nieludzkich warunkach, tysiące kilometrów od swojego domu. Polacy skazani przez NKWD na wywiezienie w głąb Związku Radzieckiego w 1940 i 1941 roku przeżyli gehennę. Taki los dotknął setek tysięcy obywateli polskich z zajętych przez Armię Czerwoną wschodnich terytoriów II Rzeczypospolitej, zagarniętych przez bolszewików po napaści dokonanej 17 września 1939 roku.

Do Koźla z Warszawy przyjechaliśmy w 1948 roku. W stolicy mieszkaliśmy przy ul. Wiejskiej, czyli koło Sejmu. Nasz dom został całkowicie zniszczony podczas wojny. Mój ojciec przyjechał na Śląsk za pracą już w 1947 roku, a później ściągnął też nas - mówi Romuald Żabicki, badacz lokalnej historii.

O morskich przygodach, sztormach, niecodziennych spotkaniach i egzotycznej kuchni rozmawiamy z kapitanem Włodzimierzem Kapelusznym z Kędzierzyna-Koźla, który pływając po morzach i oceanach, odwiedził prawie 70 państw na całym świecie. Choć już jest na emeryturze, nie potrafi rozstać się z wodą i wypuścić steru z rąk.

Był dumą naszego miasta, regionu, a nawet Polski. Dziś nie ma już po nim śladu. Mowa o torze kartingowym w Kędzierzynie-Koźlu, który został zbudowany pomiędzy ulicami Piastowską i Gazową, na nieczynnym wysypisku gruzu i odpadów. Jeździł na nim m.in. późniejszy czterokrotny mistrz Formuły 1 Alain Prost. Obiekt powstał z inicjatywy grupy miłośników motoryzacji, którym na sercu leżał rozwój sportu motorowego.

Podczas bombardowań niemieckich fabryk zlokalizowanych w naszym mieście życie straciło 135 lotników z 15. Armii Powietrznej Sił Zbrojnych USA. Wbrew pozorom celem nalotów nie były wyłącznie kombinaty chemiczne, także linie kolejowe czy zbiorniki paliwa. Najprawdopodobniej przez przypadek na celowniku amerykańskich pilotów znalazła się kozielska mleczarnia, która mocno oberwała podczas bombardowań w 1944 roku.

Historyczny lot z Friedrichshafen przez cały Śląsk, aż do Gliwic, słynny sterowiec Graf Zeppelin rozpoczął 5 lipca 1931 roku o godzinie 7.55. Krótko po godzinie 15 minął Zgorzelec, o 16.15 Kłodzko, o 16.40 widziano go w pewnej odległości od Prószkowa, a pięć minut później nadleciał nad Nysę. Już o godzinie 17.18 podziwiano go nad Koźlem. Choć może to nieco dziwić, w tamtym czasie było to wyjątkowe wydarzenie, o którym pisano we wszystkich gazetach, a nawet w księgach parafialnych.

Miejscowość Sławięcice po raz pierwszy była wzmiankowana w XIII wieku, jednak rozgłos i znaczenie zyskała dopiero w XVIII wieku. Był to czas powstawania manufaktur i rozwoju hutnictwa na Górnym Śląsku. Okolicę tę za swoją siedzibę obrał jeden z książęcych rodów.

Mieczysław Rogowski przepracował w nieistniejącym już kinie „Hel” w Koźlu grubo ponad 40 lat. Miało ono swój niepowtarzalny klimat, 700 wygodnych foteli oraz lożę, na którą bilety były nieco droższe. Uznawane było za jedno z najnowocześniejszych na Śląsku, choć niektórzy twierdzili, że było przeklęte z uwagi na materiał z którego je zbudowano.

Muzeum Ziemi Kozielskiej prowadzi w wakacje warsztaty archeologiczne. Wśród najświeższych znalezisk warto wymienić monety, fragmenty kul armatnich oraz ceramiki.

Kopia obrazu Wilhelma von Kobella „Oblężenie Koźla” opuściła kozielską basztę po raz pierwszy od 50 lat. Niedługo zawiśnie w zupełnie nowym miejscu.

Okazuje się, że w obliczu zagrożeń i nieszczęść nie tylko skonfliktowani ze sobą ludzie potrafią żyć obok siebie i wspierać się nawzajem. Kto wie, czy podobne sytuacje nie występują częściej wśród zwierząt, od których możemy nauczyć się wiele dobrego. Przedstawiona historia zdarzyła się naprawdę i choć towarzyszyły jej tragiczne okoliczności, to wywołuje wyłącznie pozytywne skojarzenia.