Toczy się gra o wielką stawkę

Istotnym elementem w systemie ochrony przeciwpowodziowej całego regionu będzie zbiornik retencyjny „Racibórz Dolny”. Jak donosi portal „Żegluga Śródlądowa” w czerwcu 2019 r. planowana jest zmiana biegu koryta Odry, co związane jest z postępującymi pracami na suchym zbiorniku przeciwpowodziowym „Racibórz Dolny”. To ważna wiadomość także dla mieszkańców powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego, którzy liczą na rychłe ukończenie tego zadania.

Zgodnie z projektem budowy tej kluczowej dla ochrony przeciwpowodziowej Śląska inwestycji hydrotechnicznej, zmianie ulegnie trasa dotychczasowego przepływu Odry w rejonie zapory czołowej zbiornika w Raciborzu. Realizowana kosztem 1,558 mld złotych najważniejsza inwestycja przeciwpowodziowa w kraju, jaką jest polder „Racibórz Dolny", przekroczyła już 50 proc. zaawansowania. Zbiornik wyczekiwany przez mieszkańców trzech województw - śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego, będzie gotowy na przechwytywanie oraz spłaszczanie krytycznych fal powodziowych na Odrze wraz z początkiem 2020 roku.

Niemniej ważna jest budowa wałów na terenie Kędzierzyna-Koźla i sąsiednich gmin. Powstanie wałów mających zabezpieczyć Kędzierzyn-Koźle przed wielką wodą, zaplanowano na lata 2019-2021. Wciąż brak jednoznacznej odpowiedzi na pytanie dotyczące źródła finansowania tych kluczowych dla naszego bezpieczeństwa inwestycji. Chodzi m.in. o wały na odcinku Lasaki-Poborszów oraz wał „Kędzierzyn” na wysokości Miejskiej Oczyszczalni Ścieków. To brakujące ogniwa w całym systemie obwałowań, biegnącym wzdłuż Odry przez nasze miasto.

Pokaźny kosztorys

Na odcinku Lasaki-Poborszów budowa i modernizacja lewostronnego wału Odry kosztować ma 15,8 mln zł., natomiast prawostronnego to wydatek rzędu 17,2 mln zł. Zarówno I jak i II etap budowy wału jest w pełni przygotowany do realizacji przez „Wody Polskie”. Problemem jest kończący się termin ważności pozwolenia na realizację inwestycji w przypadku etapu I. Z kolei budowa wału „Kędzierzyn” pochłonie około 15 mln zł. Obecnie trwa wykup gruntów, jednakże inwestycja ta jest już gotowa do realizacji przez „Wody Polskie”.

Innym kluczowym elementem jest budowa wału przeciwpowodziowego wraz zastawką na potoku Lineta od ul. Głubczyckiej do ul. Chrobrego. Wał ochraniać ma osiedla: Stare Miasto i Zachód w przypadku przelania się Odry (powyżej Koźla). Jest to zadanie gminy, na realizację, którego samorząd zamierza pozyskać wsparcie zewnętrzne, jednakże, aby nie opóźniać tej inwestycji, pieniądze na ten cel miasto postanowiło zarezerwować w swoim budżecie. Kosztorys inwestorski tego przedsięwzięcia sięga 13,82 mln zł.

Ogółem miasto wydało już do tej pory przeszło 1,5 mln zł. na wykup gruntów (odszkodowania dla ich właścicieli) oraz na opracowanie projektów tych inwestycji hydrotechnicznych.

Gigantyczne straty

Warto przy tej okazji przypomnieć, że szacunkowe straty spowodowane przez dwie ostatnie powodzie wyniosły w Kędzierzynie-Koźlu 384,72 mln zł z czego w przypadku kataklizmu w 1997 roku było to 362,79 mln zł, a żywiołu z 2010 roku prawie 22 mln złotych. Tymczasem na budowę wałów: Głubczycka-Chrobrego, na odcinku Lasaki-Poborszów oraz przy oczyszczalni ścieków potrzeba łącznie 61,82 mln zł.

Czesław Szarek, prezes Stowarzyszenia na rzecz rozwoju żeglugi śródlądowej i dróg wodnych, określanego mianem „Rady Kapitanów” potwierdził, że złożył wniosek, aby na pradawnym korycie Odry, biegnącym na pograniczu Kędzierzyna-Koźla i gminy Reńska Wieś wybudować kanał ulgi, który pełniłby również funkcję żeglugową. Takowy kanał, biegnący na terenie niezabudowanym (na pograniczu Koźla oraz Większyc - z ujściem do Odry za Lasakami) odprowadzałby ewentualny nadmiar wód powodziowych, omijając osiedla: Południe, Stare Miasto, Zachód, Rogi, a także zlokalizowaną tam stocznię - precyzuje Czesław Szarek, prezes „Rady Kapitanów Żeglugi Śródlądowej” i zarazem członek Komitetu Sterującego przy MGMiŻŚ ds. Inwestycji na Śródlądowych Drogach Wodnych.

Nie jest to świeża koncepcja jednakże kosztowna i czasochłonna. Już po powodzi tysiąclecia w 1997 roku, opracował ją dr hab. inż. Czesław Szczegielniak, wrocławski hydrolog i specjalista w dziedzinie budownictwa wodnego. Na taką inwestycję musimy jednak poczekać wiele lat, a tyle czasu zapewne nie mamy, bo powódź może nadejść w każdej chwili. Dokończenie budowy wałów na naszym terenie wciąż więc pozostaje priorytetem i na ten cel trzeba znaleźć fundusze. Tym bardziej, że nie są to kosmicznie drogie zadania i już obecnie można przystąpić do ich realizacji.

Port w zawieszeniu

Jak wiadomo Spółka Kędzierzyn-Koźle Terminale wstrzymała inwestycję na terenie nieczynnego od lat portu rzecznego. Przedsięwzięcie podzielono na etapy, obejmujące budowę trzech terminali: produktów płynnych, sypkich oraz kontenerowego. Jednak w zeszłym roku spółka PKP w swym piśmie skierowanym do Kędzierzyn-Koźle Terminale, poinformowała, że odstąpiła od dalszych negocjacji dotyczących najmu torowiska na terenie portu. Nie podała przy tym żadnych konkretnych powodów tej decyzji, która w kontekście realizowanej w kozielskim porcie inwestycji o wartości 400 mln. zł. jest kompletnie niezrozumiała.

Chodzi o zdewastowany i nieużytkowany od lat 500-metrowy odcinek linii kolejowej. Spółka Kędzierzyn-Koźle Terminale chce go zmodernizować na swój koszt (za 11 milionów złotych), nie narażając tym samym PKP S.A. na żadne koszty. Brak tego fragmentu torowiska, którego właścicielem jest PKP S.A., odcina przyszły port od połączenia kolejowego, które dla centrum logistycznego ma wręcz kluczowe znaczenie. Odmowa dalszej współpracy ze strony PKP spowodowała wyhamowanie prac budowlanych w porcie.

Coś ruszyło?

- W zakresie terminala intermodalnego w listopadzie 2018 r. Spółka celowa KKT Intermodal Sp. z o.o. (100% zależna od KKT) otrzymała pozytywną decyzję środowiskową wydaną przez prezydent miasta Kędzierzyn-Koźle w uzgodnieniu z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Opolu. Kolejnym etapem naszych działań będzie wystąpienie o wydanie pozwolenia na budowę tego terminala. Trwają też prace związane z planem zagospodarowania w zakresie trzeciego z terminali tj. terminala sypkich produktów masowych i drobnicy - powiedział Nowej Gazecie Lokalnej Michał Partyka z Biura Prasowego Spółki Kędzierzyn-Koźle Terminale, podkreślając, że obecne zawieszenie prac budowlanych nie oznacza, że spółka zamierza zrezygnować z inwestycji.

- Wciąż wierzymy w jej powodzenie i prowadzimy działania zmierzające do jak najszybszego powrotu generalnego wykonawcy na teren budowy oraz rozpoczęcia prac zmierzających do powstania terminala intermodalnego po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Czynimy wszystko co w naszej mocy, aby doprowadzić do uzyskania wszelkich wymaganych decyzji administracyjnych oraz biznesowych - zaznacza Michał Partyka.

Jak dotąd proces budowy terminala płynnych produktów masowych został zrealizowany w około 30%. Przy pracach budowlanych pracowało ok. 200 osób (w większości z lokalnych firm). Do tej pory spółka KKT zainwestowała już tam ponad 50 mln zł. z kapitału własnego. Docelowo port ma zatrudniać około 400 osób.

- Jestem pełen podziwu dla inwestora, jego cierpliwości i wierzę, iż te niepotrzebne incydenty, nie zniechęcą go do kontynuacji zadania. Pamiętajmy, kozielski port jest kluczowym elementem Odrzańskiej Drogi Wodnej. Bez niej z kolei nie ma mowy o Środkowoeuropejskim Korytarzu Transportowym, który w przyszłości połączyć ma Bałtyk z Adriatykiem. Tu się toczy gra o naprawdę wielką stawkę - argumentuje kapitan Czesław Szarek.